Φούρνοι στον Κορνό Λήμνου.

Ο Κορνός είναι χωριό στο κεντρικό τμήμα της Λήμνου, πλησίον του λόφου του Προφήτη Ηλία, όπου βρίσκεται και το ομώνυμο εκκλησάκι. Είναι από τους μεγαλύτερους οικισμούς του νησιού και γνώρισε σημαντική ανάπτυξη κατά τον 19ο αιώνα, γεγονός που μαρτυράται από τα πολυάριθμα οικοδομήματα του οικισμού, στα οποία συμπεριλαμβάνονται ναοί, κρήνες, σχολεία, ανεμόμυλοι και εντυπωσιακές κατοικίες της εποχής.

Αριστερά: Λεπτομέρεια διαμόρφωσης εισόδου, Κορνός. Μέση: Έπαυλη με έντονες επιρροές από ευρωπαϊκά πρότυπα, Κορνός. Δεξιά: Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου, Κορνός.

Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του Κορνού είναι η σχεδόν αποκλειστική χρήση καστανόχρωμης πέτρας που προέρχεται από το λατομείο στο Κοντοπούλι, σε αντίθεση με άλλους οικισμούς όπου κυριαρχεί η χρήση γκριζωπής πέτρας Ρωμανού, όπως η Μύρινα και ο Κοντιάς. Το πρώτο πέτρωμα είναι μαλακότερο αλλά λιγότερο ανθεκτικό σε σχέση με το δεύτερο. Ο  Κορνός, μαζί με τον Κάσπακα και το Θάνο, ήταν γνωστοί για την τέχνη των οικοδόμων τους, οι οποίοι έδρασαν σε όλο το νησί, ενώ αντιστοίχως το Ρωμανού φημιζόταν για τους πετράδες - πελεκάνους του.

Φούρνοι (ψωμαδιά) καθώς και κατασκευαστικές λεπτομέρειες σε τοιχοποιίες, Κορνός Λήμνου.

Όπως ήταν σύνηθες στα παραδοσιακά χωριά της Ελλάδας, τα παλιά σπίτια διέθεταν εξωτερικές βοηθητικές εγκαταστάσεις, όπως φούρνους και μαγειρεία, που εξυπηρετούσαν τις καθημερινές οικογενειακές ανάγκες. Ο φούρνος, ονομαζόμενος και ψωμαδιό, χωροθετείται στον άμεσο εξωτερικό χώρο των κατοικιών, ή εντός περιφραγμένης αυλής, στην πλάτη κάποιου μαντρότοιχου. Τα ανώφλια της οπής των φούρνων του Κορνού είναι είτε από χονδρολαξευμένους μονόλιθους, είτε από λίθους και όρθια συμπαγή τούβλα, που σχηματίζουν τοξωτή διαμόρφωση. Ο φούρνος διαθέτει καπνοδόχη καθώς και ερμάρια εκατέρωθεν του ανοίγματος του, που χρησίμευαν για αποθήκευση σκευών και τροφίμων. Ως καύσιμη ύλη χρησιμοποιούσαν ακανθωτούς θάμνους, χόρτα, και βόεια κόπρο.

Χ. Μπακάλης, Λήμνος: οργάνωση του αστικού χώρου (19ος-20ος αιώνας). Κοινωνικός μετασχηματισμός, μεταναστευτικά δίκτυα και αστικοί 'αντικατοπτρισμοί'

Ν. Σηφουνάκης, Μια άγνωστη αρχιτεκτονική: Οι μάντρες στη Λήμνο και στα άλλα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου

-

Μ. Γεωργίου, Θεσσαλονίκη, Δεκέμβριος 2023 (επίσκεψη Αύγουστος 2023)